Vincent blogt december

Toen de inspectie mij zo’n twee jaar geleden interviewde over de effecten van corona en vroeg waar ik me het meest zorgen over maakte, gaf ik als antwoord ‘polarisatie’. Ik noemde polarisatie, omdat ik merkte dat er in de school en in de samenleving veel onrust was. Voor- en tegenstanders van maatregelen leken lijnrecht tegenover elkaar te staan en ik ontving zelfs dreigberichten van mensen die niets met onze school te maken hadden. Met de kennis van nu zou ik misschien een ander antwoord hebben geven. De meeste zorgen die ik zou hebben, zouden zorgen zijn over de mentale gesteldheid van onze leerlingen. We weten dat het wegvallen van contacten bij hen soms tot schade heeft geleid.  Juist wanneer je puber bent, zijn contacten met je eigen leeftijdsgenoten zo belangrijk. We weten dat veel leerlingen schade hebben opgelopen in een belangrijke fase van hun leven, maar  we wisten niet anders en de bestrijding van een pandemie vraagt niet om een aarzelende houding. Tegelijkertijd: als je nu het nieuws volgt, dan lijkt het alsof we in onze samenleving allemaal tegenover elkaar staan. We hoppen van conflict naar conflict. Nationaal en in de wereld.

Van een collega kreeg ik een interessant artikel onder ogen, “voor je blog”, liet hij me weten. Het is gaat over een onderzoek (klik erop voor de link) uitgevoerd door de Universiteit Utrecht onder docenten. De vraag die gesteld is, is in hoeverre polarisatie merkbaar is in de klas, 1034 docenten deden mee.  Onderzocht is in hoeverre er in de klassen merkbaar is dat conflicten en spanning toenemen door verschillende opvattingen. Je moet dan denken aan opvattingen over coronamaat-regelen, racisme, klimaat en seksuele diversiteit. Het valt reuze mee met die conflicten, betoogt de schrijver. Er is wel eens onenigheid. Maar het lijkt erop dat de spanning er vooral is als een onderwerp toevallig erg actueel is. Ook is er een groot verschil te zien bij een leraar met veel ervaring of een beginnende leraar: conflicten komen meer voor bij startende leraren.

Toch las ik het artikel met een flinke dosis reserve, en dat kwam door een boekentip van een ándere collega: "Het best verkochte boek ooit", van Sanne Blauw. Het helder geschreven boek gaat in op feiten en meningen via statistiek. Het ontmaskert de presentatie van vele onderzoeksresultaten en het laat vooral zien hoe klungelig conclusies vaak worden getrokken. Een voorbeeld is de samenhang tussen ooievaars en de geboorte van kinderen: hoe meer ooievaars in een streek, hoe meer baby’s. Zouden ooievaars dan toch …? Wanneer je verder kijkt, zie je dat er geen oorzakelijk verband is maar een toevallige samenhang. Ooievaars nestelen vaker in plattelandsgebieden met grotere huizen met een schoorsteen. Op het platteland komen vaker grotere gezinnen voor.

Als je niet verder kijkt dan een eenmalig onderzoek zou je zomaar een conclusie kunnen trekken die nergens op slaat en voilá: nieuws is geboren. Maar ook andere misstanden komen voor. Een super-goed voorbeeld vind ik je hoe de klimaatverandering in beeld brengt. Door een ruime schaal te nemen lijkt er, als je niet goed kijkt, helemaal geen opwarming van de aarde te zijn (zie deze link). Met dit boek in het achterhoofd keek ik nog eens opnieuw naar het artikel over polarisatie. Wat zegt het artikel eigenlijk? Er hebben 1034 docenten de lijst ingevuld, maar hoeveel zijn er benaderd: 1.500 of 150.000? En hebben dan vooral leraren gereageerd die zich zorgen maken over polarisatie of juist niet? En hoe beïnvloedt hun persoonlijke wereldbeeld nu weer hoe de enquête is ingevuld? Pratende in de koffiekamer kwamen we toch tot de voorzichtige conclusie dat polarisatie toeneemt. Wat vind jij: is dit een verzuchting van elke generatie of is er wel degelijk meer spanning in de klas?

Nog een laatste anekdote: op Lariks zag ik de personeelskamer een duidelijk statement van veel collega’s die zich uitspraken tegen geweld, de campagne Orange the World. Een belangrijk onderwerp, geweld tegen vrouwen (en mannen) komt nog veel te vaak voor. Je uitspreken en er iets van zeggen als je het waarneemt, helpt.

Ik wens je een mooi en warm sinterklaasweekend in deze, qua weer, koude periode!

Alice